اگر به ترویج فرهنگ ایثار و شهادت در جامعه به عنوان یک نیاز اساسی اعتقاد داشته باشیم، آنگاه نقش همسران ایثارگران در ترویج این فرهنگ میتواند نمود بارزی داشته باشد. همسران شهدا، همسران آزادگان، همسران جانبازان و همسران رزمندگان، ایثارگران خاموشند که هیچگاه نقش آنان در دفاعمقدس و بعد از آن، منصفانه بررسی نشده است. در این مجال کوتاه سعی در تبیین جایگاه فرهنگی و اجتماعی همسران ایثارگران نیست بلکه قصد داریم به غفلتی که مسئولین به ویژه نمایندگان مجلس دچار آن شدهاند اشارهای داشتهباشیم تا شاید این قصور و کوتاهی سریعا برطرف شود و جایگاه قانونی همسران ایثارگران مجددا به آنان بازگردانده و بهتر از گذشته به آن توجه شود.
همسران ایثارگران به مرور از قوانین مصوب حذف میشوند و هیچ دلیلی هم نمیتوان برای آن یافت. شاید نمایندگان مجلس تصور میکنند با بالا رفتن سن همسران ایثارگران آنان از تسهیلات اشتغال، استخدام، آموزش و... بینیاز شدهاند و دیگر پرداختن به این موارد، موضوعیت ندارد. اگر به قانون برنامه پنجمتوسعه نظری بیفکنیم، خواهیم دید در بندهای اساسی ماده 44 و سایر مواد این قانون دیگر نامی از همسران نمیبینیم. در بند(ه) ماده44 که موضوع بورس تحصیلی داخل و خارج از کشور است نامی از همسران شهدا، جانبازان و آزادگان مشاهده نمیشود. در بند(و) ماده44 که موضوع سهمیه، 25درصد استخدامی است، نام آنان حذف و به صورت مبهم و نامفهوم در ذیل این بند و در سهمیه 5درصد گنجانده میشود.
در بند (ز) این ماده که موضوع سهمیه 10درصد اعضای هیات علمی دانشگاهها و مراکز آموزش عالی مطرح میشود نامی از آنان نیست. در ماده(45) که موضوع انتقال سوابق بیمهای و استفاده از معافیت آنان مطرح است همه ایثارگران و فرزندان شهدا ذکر شدهاند اما ذکری از همسران ایثارگران به ویژه همسران شهدا نمیشود.موضوع فوقالعاده ایثارگری که در بند2 ماده68 قانون مدیریت خدمات کشوری به ایثارگران تعلق میگیرد و به استناد بند الف ماده(50) قانون برنامهپنجمتوسعه به فرزندان شهدا تسری پیدا میکند، به همسران شهدا تعلق نمیگیرد و آنان از این امتیازات محروم شدهاند.
در بند(ک) ماده20 قانون برنامهپنجم توسعه، ایثارگران و فرزندان آنان از پرداخت شهریه دانشگاهها و مراکز آموزش عالی معاف شدهاند، ولی همسران آنان به بوته فراموشی سپرده شدهاند. آیا بین همسران ایثارگران به ویژه همسران شهدا مستخدم دستگاههای دولتی و غیردولتی وجود ندارد که بتوانند از این تسهیلات بهرهمند شوند؟آیا بین همسران ایثارگران افراد تحصیلکرده وجود ندارند که بتوانند از سهمیه استخدامی یا تبدیل وضعیت اعضای هیات علمی برخوردار شوند؟
آیا همسران ایثارگران و بهخصوص همسران شهدا نسبت ایثارگری کمتری از فرزندان خود دارند که نمیتوانند از امتیازات و تسهیلات قانونی برخوردار شوند؟ حذف تدریجی همسران ایثارگران و همسران شهدا از قوانین چه توجیهی دارد؟نمونههای ذکر شده برای آن است که نمایندگان مجلس در تصویب قوانین آینده به این نکات توجه کرده و در اصلاح قوانین قبلی با جدیت عمل کنند.